“De overheid kan geen herstel bieden als we niet weten hoe groot het probleem is”, stelt Stans Goudsmit, Kinderombudsman Rotterdam-Rijnmond. “Onder het motto ‘Het is niet jouw (studie)schuld’ willen we de verhalen en schulden van jongeren zichtbaar maken, en de overheid laten zien waarom herstel nú nodig is.”
Een molensteen om hun nek
Jongeren zijn, net als hun ouders, slachtoffer van het toeslagenschandaal. Velen groeiden op in armoede, raakten hun thuis kwijt of moesten hun studie afbreken om bij te dragen aan het gezinsinkomen. Een groot aantal leende bij DUO om het gezin te helpen overleven. Of omdat hun ouder(s) hen door het schandaal niet financieel konden steunen. Daardoor gaan ze nu met torenhoge schulden hun toekomst tegemoet. Zo zit Charelle (fictieve naam, 30) met ruim €50.000 schuld. Haar vader beheerde het pasje waarop DUO werd uitbetaald, zijzelf had er geen toegang toe. Dat geldt ook voor geneeskundestudent Souhaila (fictieve naam, 30). Zij liep door alle stress en zorgen flinke studievertraging op en vreest dat ze studenten-OV en studiebeurs moet terugbetalen. Carlos (fictieve naam, 25) stond er als tiener alleen voor en leende bij DUO om de huur te kunnen betalen. Hun verhalen staan niet op zichzelf.
Het wrange is dat ouders hun schulden en schade wél vergoed krijgen, inclusief DUO-schulden. Zelfs ex-partners, die soms maar beperkt geleden hebben onder het toeslagenschandaal, krijgen (DUO-)schulden en schade vergoed. Jongeren daarentegen blijven met een zware last achter. Ze worden niet erkend. Alleen wie problematische schulden heeft, krijgt beperkte hulp. DUO-schulden vallen daar niet onder, omdat ze formeel niet saneerbaar zijn. Deze ongelijke behandeling is volgens de jeugdombudsmannen niet te rechtvaardigen.
De overheid wil het niet weten
De lokale jeugdombudsmannen hebben de staatssecretaris van Financiën en de minister van Onderwijs en de directeur van DUO gevraagd om inzicht: hoeveel jongeren hebben DUO-schulden, hoe hoog zijn die bedragen, en welk effect heeft het schandaal gehad op hun studie? Dat verzoek is geweigerd. De weigering om deze informatie te verzamelen staat haaks op de mantra van de overheid dat ze er alles aan wil doen om gedupeerde jongeren weer toekomstperspectief te bieden.
Jongeren, laat je horen
Omdat de overheid het niet wil weten, nemen de lokale jeugdombudsmannen nu zelf het initiatief. Zij roepen gedupeerde jongeren op om hun verhaal te delen via een korte, anonieme vragenlijst op www.orr.nl/herstel.
Ook scholen, jongerenorganisaties en overige belangenbehartigers worden gevraagd om de actie actief te ondersteunen en jongeren te wijzen op de mogelijkheid zich te melden. Strijd jij mee voor een toekomst zonder studieschuld?
Deze actie wordt gesteund door het Onafhankelijk Jongerenpanel Toeslagen